Czy Twój partner ma depresję poporodową?

Temat depresji poporodowej najczęściej kojarzony jest ze świeżo upieczonymi mamami, które stają przed szeregiem nowych wyzwań i obowiązków. Zjawisko depresji poporodowej jest dość powszechne i może dotykać nawet 22% kobiet po porodzie. Dużo rzadziej mówi się jednak o tym rodzaju depresji w kontekście mężczyzn, a jak się okazuje – może ona spotkać także każdego nowego tatę. Szacuje się, że depresja poporodowa może dotykać aż 17% ojców. To zupełnie normalne, aby odczuwać różne emocje związane z tak ważnym wydarzeniem w życiu, jak przyjście na świat dziecka. Przyjrzymy się nieco bliżej zjawisku depresji poporodowej u mężczyzn.

PRZYCZYNY DEPRESJI POPORODOWEJ U MĘŻCZYZN

Od mężczyzn często wymaga się, że będą podporą i pomocą dla kobiet. Podobnie sytuacja wygląda w kontekście narodzin dziecka. Młoda mama jest zmęczona po okresie ciąży i nierzadko ciężkim porodzie, a dodatkowo musi zająć się opieką nad maluszkiem. Ojciec powinien zatem ją wspierać i pomagać, a także uczestniczyć w codziennych obowiązkach. Kwestie tejże powinności często leżą u podstaw depresji poporodowej u mężczyzn. Istnieje dużo mniejsze przyzwolenie społeczne na okazywanie emocji, a zwłaszcza słabości w przypadku mężczyzn. Prawdopodobnie każdy z nas spotkał się ze stwierdzeniem, że mężczyźni nie płaczą i jest to wobec nich bardzo krzywdzące. Stereotypy męskości i kobiecości są silnie zakorzenione w większości kultur świata. Jednak należy pamiętać, że każdy człowiek, niezależnie od płci, ma równorzędne prawo do odczuwania i przeżywania wszystkich emocji. Dlatego zarówno młoda mama, jak i świeżo upieczony tata mogą zmagać się z różnymi trudnościami wynikającymi z nowych ról. Często także ojcowie czują się odsunięci i osamotnieni, ponieważ to dziecko staje się centrum zainteresowań partnerki. Dodatkowo pojawić się może także lęk przed odpowiedzialnością, co napawa obawą wielu mężczyzn przed utratą niezależności i swobody. Wszystkie wyżej wymienione powody, mogą w efekcie skutkować wystąpieniem depresji poporodowej.

Zaburzenia nastroju, a w tym depresja, po narodzinach dziecka dotykają mężczyzn znacznie częściej niż można byłoby się spodziewać. Badania pokazują, że 10-17% ojców zmaga się z objawami depresji poporodowej aż do pierwszego roku życia dziecka. Ryzyko wzrasta w przypadku mężczyzn, którzy doświadczali wahań nastrojów wcześniej, a także partnerów kobiet cierpiących na depresję poporodową, natomiast największy wzrost zachorowalności przypada między 3 a 6 miesiącem po narodzinach dziecka.

OBJAWY ZABURZEŃ NASTROJÓW

Objawy depresji poporodowej są podobne do symptomów klasycznej depresji, jednak pojawiają się w momencie narodzin dziecka. W przypadku mężczyzn, zaburzenia nastrojów objawiają się przede wszystkim:

• ogólnym przygnębieniem,
• apatią,
• utratą zainteresowania codziennymi czynnościami, a także aktywnościami,
• brakiem energii,
• poczuciem ogólne bezsilności,
• problemami z koncentracją,
• bezsennością,
• zwiększoną złością i kłótliwością,
• izolowaniem się od rodziny i bliskich,
• zachowaniami przemocowymi,
• zaburzeniami w obszarze seksualności,
• a w konsekwencji nawet zaburzeniami lękowymi czy dolegliwościami somatycznymi (bóle głowy, bóle mięśni, kłopoty trawienne).

Mężczyźni dużo rzadziej niż kobiety szukają pomocy u specjalistów, dlatego próbują radzić sobie z trudnościami na własną rękę, często podejmując przy tym ryzykowane zachowania, takie jak:

• szybka jazda samochodem,
• ekstremalne sporty,
• nadużywanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych,
• hazard,
• przygodne kontakty seksualne.

Często także poświęcają się pracy popadając tym samym w pracoholizm, spędzają w niej coraz więcej czasu i w ten sposób unikają przebywania w domu. Taki mechanizm prowadzi do powstawania ,,zamkniętego koła” trudności, konfliktów z partnerką i pogorszenia samopoczucia ojca.

Warto dodać, że dla wielu mężczyzn przyznanie się do słabości budzi poczucie wstydu, dlatego tak ważne jest zwiększanie świadomości społecznej w tym obszarze. Ojcowie często nie potrafią się przyznać sami przed sobą, że zmagają się z trudnościami w obliczu nowej sytuacji, a to prowadzi do tłumienia emocji, co może dawać początek nawet zachowaniom autodestrukcyjnym.

LECZENIE DEPRESJI POPORODOWEJ

Każdy rodzaj depresji wymaga pomocy specjalisty. Warto jednak podkreślić, że zaburzenia nastroju w sytuacji okołoporodowej są zjawiskiem całkowicie naturalnym. Niejednokrotnie depresja wymaga podjęcia terapii, a czasami nawet wdrożenia leczenia farmakologicznego. Niestety w naszej kulturze wciąż brakuje przestrzeni na rozmowę o tym, co czuje i jak przeżywa nową sytuację pojawienia się na świecie dziecka każdy ojciec. Dobrym rozwiązaniem są powstające grupy wsparcia, które wypełniają tę lukę. Ich głównym celem jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni, gdzie każdy ojciec może wyrazić swoje obawy, lęki i trudności, a także posłuchać o rozterkach innych. Często sama świadomość, że nie jest się jednym z podobnymi przemyśleniami, może być bardzo pokrzepiająca.

Jeśli podejrzewasz u siebie objawy depresji, zachęcamy do wypełnienia krótkiego formularza: https://przystanekmama.copernicus.gda.pl/test-dla-mam/

Edynburska Skala Depresji Poporodowej (EPDS) jest badaniem przesiewowym, służącym wstępnemu wykrywaniu ryzyka depresji poporodowej. Wysoki wynik nie musi jednak świadczyć o depresji, co nie zmienia faktu, że warto skonsultować go z profesjonalistą (psychologiem, psychoterapeutą bądź psychiatrą). Przeprowadzone badania pokazują, że kwestionariusz jest odpowiednim badaniem zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn.

Drugim narzędziem pozwalającym na wstępną ocenę ryzyka depresji jest Gotlandzka Skala Męskiej Depresji. Ten kwestionariusz może być wykorzystany w procesie diagnozy przez psychologa.

Ponadto na naszej stronie internetowej dostępny jest kolejny kwestionariusz do oceny ryzyka depresji – Test Becka: https://mamanahustawce.pl/post/test-na-depresje-test-becka Zachęcamy do zapoznania się także z tym narzędziem. W artykule znajdują się pytania, a także skala odpowiedzi, dzięki której samodzielnie można określić swój wynik.

Jeśli zmagasz się z trudnościami lub zauważasz, że Twój partner zachowuje się inaczej niż dotychczas, a nowa sytuacja związana z pojawieniem się na świecie dziecka napawa Cię niepokojem – skontaktuj się z naszą Fundacją. Jesteśmy tu, aby wspierać wszystkie mamy (a także ojców) i dodawać otuchy w nowym, często niełatwym czasie. Zespół Fundacji tworzą doświadczeni specjaliści z dziedzin psychologii i psychiatrii, którzy chętnie Cię wysłuchają. Zapraszamy do kontaktu poprzez formularz dostępny na stronie Fundacji w zakładce ,,Kontakt”.

ŹRÓDŁA:

• https://rodzice.fdds.pl/wiedza/depresja-poporodowa-u-mezczyzn/?gclid=CjwKCAjwrNmWBhA4EiwAHbjEQAfEgIl_URNh7-jOm35gOF9iG9AJEojrM6d5S2xR80GOpMr-7LLrXhoCXiMQAvD_BwE (dostęp: 20.07.2022)
• https://przystanekmama.copernicus.gda.pl/depresja-u-ojcow/ (dostęp: 20.07.2022)
• https://www.medonet.pl/psyche,poporodowa-depresja-u-mezczyzn,artykul,1730762.html (dostęp: 20.07.2022)

Test dla Mam